Hartwerd is een klein Fries dorp welke aan de zuidoostlijke grens van de nieuwe gemeente Súdwerst-Fryslân ligt, nabij de oude Middelzeedijk. Het heeft een lange geschiedenis die te herleiden is tot het begin van de Christelijke jaartelling, zo bewezen door vondsten bij de terpafgravingen aan het einde van de 19e eeuw. In de middeleeuwen stonden er twee kloosters nabij Hartwerd. Tot 1500 ging het deze kloosters voor de wind. In 1572 werden de kloosters nabij Hartwerd overvallen door de Geuzen en in de brand gestoken. Nu staan er boerderijen op de plaats war ooit deze kloosters stonden.

Het dorp Hartwerd had vroeger een kerk, maar deze werd in 1791 afgebroken. De toren van deze kerk bleef nog staan tot 1807. De toren werd gesloopt en vervangen door een klokhuis. Tot op de dag van vandaag siert deze klokhuis de begraafplaats van Hartwerd op.

Hartwerd is een dorp dat voor werk en inkomsten aangewezen is op de agrarische sector. Het inwonertal ligt op ongeveer 140 personen. De inwoners van Hartwerd zijn op eigen vervoer aangewezen, want er is alleen een belbus als openbaar vervoer vanuit de kern van het dorp. Nog steeds werken er mensen in en om Hartwerd in de agrarische sector, maar de meesten hebben tegenwoordig hun werk elders. Hartwerd heeft geen winkel. Wel komt er een rijdende winkel door het dorp.

Hartwerd kent ondanks het geringe aantal inwoners nog altijd een bloeiend verenigingsleven. De damclub van Hartwerd heeft in haar bestaan al 27 maal het Fries Clubkampioenschap behaald. De kaatsvereniging heeft ook leden die meedoen aan de PC in Franeker en de Freule in Wommels. Daarnaast heeft Hartwerd van een biljartvereniging, vrouwenvereniging, toneelvereniging, begrafenisvereniging, een klokhuis stichting, een soosvereniging en uiteraard een vereniging voor het dorpsbelang